โครงการ Debian ได้ตัดสินใจที่จะใช้นโยบายใหม่ในการ freeze ตามกำหนดเวลา แล้ว โดยจะ freeze ทุกสองปีในเดือนธันวาคมของปี ค.ศ. เลขคี่ (ก็คือ พ.ศ. เลขคู่) ซึ่งจะทำให้ Debian ออกรุ่นในช่วงต้นของปี ค.ศ. เลขคู่ (พ.ศ. เลขคี่) โดยเหตุผลที่เลือกเดือนธันวาคม ก็มาจากความสำเร็จของการออกรุ่น Debian GNU/Linux 4.0 (Etch) และ 5.0 (Lenny) ที่ผ่านมา

การ freeze ตามกำหนดเวลา จะเป็นการรวมข้อดีของการ freeze ทั้งตามกำหนดเวลา และตามความพร้อมของ feature คือการ freeze จะมีกำหนดแน่นอน แต่การ release จะขึ้นอยู่กับจำนวน RC bug เช่นเดิม การ freeze ตามกำหนดนี้ จะช่วยให้ทุกคนวางแผนทำงานได้ดียิ่งขึ้น ลดปัญหาของการ migrate ต่าง ๆ ได้ในระดับหนึ่ง

อีกไม่ถึงสัปดาห์ก็จะเกิดสุริยุปราคาเด็มดวงแห่งศตวรรษแล้ว ลองมาเตรียมข้อมูลล่วงหน้ากันเสียหน่อย ซึ่งเครื่องมือที่เป็นซอฟต์แวร์เสรีที่คุณสามารถใช้ได้ ก็มีอย่างน้อยสองตัว คือ stellarium และ celestia

ติดตั้งจาก Debian APT ได้เลย:

# apt-get install stellarium celestia-gnome

Stellarium

stellarium เป็นโปรแกรมท้องฟ้าจำลอง แสดงแผนที่ดาวบนท้องฟ้าเมื่อมองจากพื้นโลก ณ เวลาที่กำหนด สามารถใช้แสดงภาพปรากฏของสุริยุปราคาเมื่อมองจากพื้นโลกได้

แต่ก่อนจะเริ่ม แก้ปัญหาภาษาไทยให้ stellarium ก่อนสักนิด

ใน stellarium จะมีสคริปต์อัตโนมัติสำหรับสาธิตการเกิดสุริยุปราคาของปี 2552 ซึ่งเรียกชมได้โดยเลือก:

Configuration window [F2] > Scripts > solar_eclipse.ssc

ผู้นิยมสังเกตดวงดาวยามค่ำคืน จะรู้จักโปรแกรมท้องฟ้าจำลอง stellarium กันดี โปรแกรมนี้เป็นเหมือนแผนที่ดาวสามมิติ พร้อมแสดงตำแหน่งดาวเคราะห์ เนบิวลา ทางช้างเผือก และกาแล็กซีต่าง ๆ

stellarium เริ่มมีการแปลข้อความเป็นภาษาไทยในรุ่น 0.9.1 (17 มกราคม 2551) โดยสืบดูแล้วมาจาก Ubuntu เพื่อนบ้านเรานี่เอง แต่ปัญหาคือ มันแสดงภาษาไทยเป็นกล่องสี่เหลี่ยมหมดเลย ผมเลยเลี่ยงด้วยการเรียกในโลแคล C มาตลอด จนกระทั่งพบวิธีแก้ปัญหาการแสดงผลภาษาไทย

การรายงานบั๊ก เป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยปรับปรุงซอฟต์แวร์ให้ดีขึ้น ในชุมชน debian คุณจะพบการรายงานบั๊กที่เข้มข้นและรวดเร็วทันเหตุการณ์อยู่เสมอ ๆ ซึ่งจะช่วยเตือนผู้ใช้อื่นผ่าน apt-listbugs ก่อนอัปเกรดได้อย่างทันท่วงที และถ้าคุณเจอบั๊กใน debian ก็ขอสนับสนุนให้ รายงานบั๊กด้วย reportbug เพื่อให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์กับ debian แต่ในการรายงาน ก็ขอให้ให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์จริง ๆ รวมทั้งเลี่ยงการรายงานบั๊กซ้ำกับบั๊กเดิม ทั้งนี้เพื่อประหยัดเวลานักพัฒนาครับ

จำนวนแพกเกจใน Debian มีมากมายมหาศาล เวลาที่ใช้ aptitude ติดตั้งโปรแกรม สิ่งที่ต้องการมากอย่างหนึ่งจึงเป็นเรื่องการสืบค้น โดยมากแล้วเรามักจะใช้ apt-cache ค้นหาแพกเกจที่มีคำค้นอยู่ในชื่อหรือคำบรรยายแพกเกจ แต่ความจริงแล้ว aptitude เองก็สามารถสืบค้นได้ไม่แพ้ apt-cache แถมยังค้นได้ละเอียดกว่าอีกด้วย

ถ้าอยู่ในหน้าจอ fullscreen ของ aptitude ก็สามารถเริ่มค้นได้โดยกดปุ่ม '/' ซึ่งจะปรากฎกล่องโต้ตอบขึ้นมาให้ป้อนคำค้น หรือถ้าจะค้นย้อนกลับก็ใช้ปุ่ม '\' แทน เมื่อพบรายการแรกแล้ว จะค้นต่อไปก็กดปุ่ม 'n'

เป็นข่าวเล็ก ๆ ครับ ไม่มีอะไรมาก ใครที่ใช้ sid อยู่คงเห็นว่าเมื่อวานนี้มีการ update gnome-icon-theme ซึ่งทำให้เมนูหลักของ GNOME เปลี่ยนจากรูปรอยเท้า GNOME เป็นรูปเท้าก้นหอยที่ใช้ในหน้าโครงการ pkg-gnome ของ Debian แทน อันเนื่องมาจาก Bug #516566

Debian GNU/Linux 5.0 "Lenny" ออกแล้ว

สำหรับรุ่นนี้ รองรับอย่างเป็นทางการ 12 สถาปัตยกรรม เพิ่มการรองรับอุปกรณ์เก็บข้อมูลใหม่ ๆ และรองรับเน็ตบุ๊กหลายรุ่น รวมถึง Eee PC และ อุปกรณ์ฝังตัว ที่ใช้ ARM โดยในรุ่น Lenny นี้ ได้พอร์ตไปยัง ARM EABI หรือ "armel" และเตรียมยกเลิกการใช้ "arm" port

ซอฟต์แวร์ที่มากับ Lenny:

• KDE 3.5.10
• GNOME 2.22.2
• Xfce 4.4.2
• LXDE 0.3.2.1
• GNUstep 7.3
• X.Org 7.3
• OpenOffice.org 2.4.1
• GIMP 2.4.7
• Iceweasel (unbranded Firefox) 3.0.6
• Icedove (unbranded Thunderbird) 2.0.0.19
• PostgreSQL 8.3.6
• MySQL 5.0.51a
• GCC 4.3.2
• Linux 2.6.26
• Apache 2.2.9
• Samba 3.2.5
• Python 2.5.2, 2.4.6
• Perl 5.10.0
• PHP 5.2.6

squid เป็นหนึ่งในซอฟต์แวร์ที่มีค่าคอนฟิกเยอะมาก และมีเกร็ดการ fine-tune เยอะแยะไปหมด เพื่อนสมาชิกที่มีประสบการณ์ก็สามารถมาแชร์เป็นวิทยาทานกันได้นะครับ

ผมเองไม่มีประสบการณ์การ fine-tune squid มากนัก แต่เร็ว ๆ นี้ ได้ไปเจอ เคล็ดวิชา refresh pattern มา และใช้ได้ผลพอประมาณ เลยเอามาเล่าสู่กันฟัง

refresh pattern เป็นตัวกำหนดว่าจะให้อะไรเก่าอะไรใหม่สำหรับแคชและการตอบกลับ ซึ่งโดยหลักการแล้ว คุณควรจะให้ squid เชื่อตาม HTTP header ต่าง ๆ ที่เว็บเซิร์ฟเวอร์ตอบกลับมา ว่าอะไรเก่าอะไรใหม่ขนาดไหน แต่โชคไม่ดีที่ค่าต่าง ๆ เหล่านี้มักตอบมาตามค่า default ของเว็บเซิร์ฟเวอร์ ซึ่งไม่ช่วยอะไรนักสำหรับการทำแคช ดังนั้น การปรับ refresh pattern จึงช่วยได้ในเรื่องนี้

ในการเชื่อมต่อ LAN เข้ากับอินเทอร์เน็ต นอกจากจะมี เกตเวย์ แล้ว ก็อาจจะตั้ง DNS server ไว้ใช้ในเครือข่ายด้วย เพื่อลดปริมาณการ query ออกข้างนอก ซึ่งทางเลือกก็มีหลายทาง เช่น ใช้ bind หรือ dnsmasq โดย bind นั้นเป็น DNS server แบบเต็มตัว ส่วน dnsmasq เป็น caching DNS อย่างเดียว แต่บทความนี้จะเสนออีกทางเลือกหนึ่ง คือ pdnsd

วาเลนไทน์นี้ แฟน ๆ debian คงรัก Lenny อีกเป็นกอง

หลังจากที่ Debian Installer Release Candidate 2 ออกไปแล้วเมื่อวานซืน วันนี้ ทีมออกรุ่นของ Debian ได้ประกาศ deep freeze และกำหนดวันออก Lenny เป็นวันที่ 14 ก.พ. นี้แล้วครับ